ಟ್ರಸ್ಟಿನ ಕಾರ್ಯಾಧ್ಯಕ್ಷರ ನುಡಿ

ನನಗೆ ಹೊಸಗುಂದದ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪುನರುತ್ಥಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಮುಂದುವರಿಯಲು ಯಾವುದೇ ವಿಶೇಷ ಪ್ರೇರಣೆ ಅಥವಾ ಅನುಭವ ಆಗದೆ ಇದ್ದರೂ, ಕೆಲವೊಂದು ಸನ್ನಿವೇಶಗಳು ನನ್ನನ್ನು ಈ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾದವು. ನಾನು ಮೂಲತಃ ದ.ಕ.ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪುತ್ತೂರಿನವನು. ನನ್ನ ಮಡದಿ ಸಾಗರ ಕಡೆಯವರು. ಆದ್ದರಿ೦ದ ನನಗೆ ಈ ಕಡೆಯ ಸ೦ಪರ್ಕ ಉ೦ಟಾಯಿತು. ನಾನು ಮು೦ದೆ ನಿವೃತ್ತನಾದ ಮೇಲೆ ವಾಸವಿರಲು, ಎ೦ಭತ್ತರ ದಶಕದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿಭೂಮಿ ಯ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದೆ. ನನ್ನ ಹೆ೦ಡತಿಯ ಹಿರಿಯ ಸಹೋದರಿ ಹೊಸಗುಂದದ ಜಮೀನನ್ನು ನಮಗಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿ ಖರೀದಿ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಅ೦ತಿಮಗೊಳಿಸಿ ನಮ್ಮ ಹೆಸರಿಗೆ ರಿಜಿಸ್ಟರ್ ಮಾಡಿಸಿದರು. ನಾವು ಈ ಜಮೀನಿನ ಖರೀದಿ ಮತ್ತು ರಿಜಿಸ್ತ್ರಿ ಆದ ನ೦ತರ ಜಾಗಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಪರಿಶೀಲನೆ ಮಾಡಿರುತ್ತೇವೆ! ಇದು 1991 ರಲ್ಲಿ. 2000 ರಲ್ಲಿ ಹೊಸಗುಂದದ ನನ್ನ ತೋಟದ ಕೊಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಎರಡು ಕರುಗಳು ಕಾರಣವಿಲ್ಲದೆ ಅಸು ನೀಗಿದವು, ಹೆಣ್ಣಾಳುಗಳು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಯಾವುದೇ ಕಾರಣವಿಲ್ಲದೆ ಪ್ರಜ್ಞೆತಪ್ಪಿ ಬೀಳುವುದು ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ ಗ೦ಟೆಗಳ ನಂತರ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಬರುವುದು ಇಂತಹ ಕೆಲವು ಅಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಪ್ರಸಂಗಗಳು ನಡೆಯಲು ಆರ೦ಭವಾದವು. ನನ್ನ ಪತ್ನಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಅಕ್ಕ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪರಿಣಿತ ಮತ್ತು ಪ೦ಡಿತರಾದ ಶ್ರೀ ಕಟ್ಟೆ ಪರಮೇಶ್ವರ ಭಟ್ಟರನ್ನು ಸ೦ಪರ್ಕಿಸಿ ನಮ್ಮ ಜಾಗಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ಕೊಡಲು ಮತ್ತು ಸಲಹೆ ನೀಡಲು ವಿನ೦ತಿಸಿಕೊ೦ಡರು. ಶ್ರೀ ಕಟ್ಟೆ ಪರಮೇಶ್ವರ ಭಟ್ಟರ ಭೇಟಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾನು ಯುರೋಪು ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿದ್ದೆ. ಅಲ್ಲಿದ್ದಾಗಲೇ ನನಗೆ ಪತ್ನಿಯಿ೦ದ ಫೋನು ಬಂತು. ಕಟ್ಟೆ ಪರಮೇಶ್ವರ ಭಟ್ಟರ ಸಲಹೆಯ೦ತೆ ನನ್ನ ತೋಟದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಕಾಡಿನ ನಡುವೆ ಹುದುಗಿರುವ ಪುರಾತನ ಶಿವ ದೇಗುಲ ವನ್ನು ನಾವು ಪುನರ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಬೇಕು, ಮತ್ತು ನಮಗೆ ವಿಧಿಲಿಖಿತ ಎ೦ದು ನನಗೆ ತಿಳಿಸಿದಳು. ಆಗ ನಾನು ಮರು ಯೋಚನೆಯಿಲ್ಲದೆ ಕೂಡಲೇ "ಆಯಿತು" ಎ೦ದು ಹೇಳಿದೆ. ಈ ರೀತಿ ಎಲ್ಲವೂ ಶುರುವಾಯಿತು. ಯುರೋಪು ಪ್ರವಾಸದಿಂದ ಮರಳಿದ ಬಳಿಕ ನಾನು ನನ್ನ ತೋಟದ ನೆರೆಹೊರೆಯವರಲ್ಲಿ ಈ ಮೇಲಿನ ವಿಚಾರ ತಿಳಿಸಿದೆ. ಸಾಗರದ ವರದಹಳ್ಳಿಯ ಪರಮ ಪೂಜ್ಯ ಗುರುಗಳಾದ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀಧರ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಯಾರಾದರೊಬ್ಬರು ಈ ದೇಗುಲದ ಪುನರುತ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಬರುವ ತನಕ ಕಾಯಬೇಕು ಹೇಳಿದ್ದರು ಎ೦ದು ನೆರೆಹೊರೆಯವರು ತಿಳಿಸಿದರು. ಅದರ೦ತೆ "ಆ ವ್ಯಕ್ತಿ" ಯನ್ನು ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ನನ್ನಲ್ಲಿ ಕ೦ಡರು ಮತ್ತು ಸಹಕಾರ ನೀಡಲು ಮು೦ದೆ ಬಂದರು. ಕೂಡಲೇ ನಿತ್ಯಪೂಜೆ, ಶಿವಲಿ೦ಗದ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮುಂತಾದ ವಿಚಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಾರ್ಯ ಮುಂದುವರಿಯಿತು. ನರ್ಮದಾ ನದಿತಟದಿಂದ "ನರ್ಮದಾ ಬಾಣಲಿಂಗ " ವನ್ನು ತರಲಾಯಿತು. ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಎಲ್ಲವೂ ಸುಮುಖವಾಗಿ ನೆರವೇರಿತು. ಏಕಾ ಏಕಿ ಒ೦ದರ ಹಿಂದೊಂದರಂತೆ ಅನೇಕ ಅವಘಡಗಳು ನಡೆದವು. ನನ್ನ ತ೦ದೆ ಪುತ್ತೂರಿನಿ೦ದ ಹೊಸಗುಂದಕ್ಕೆ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆಂದು ಬರುತ್ತಿದ್ದವರಿಗೆ ಅತಿವೇಗದ ಟ್ರಕ್ ಢಿಕ್ಕಿ ಹೊಡೆದು ಅವರು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿಯೇ ಅಸು ನೀಗಿದರು. ನ೦ತರ ಒ೦ದೇ ತಿ೦ಗಳ ಅ೦ತರದಲ್ಲಿ, ದೇವಳದ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀ ಉಮಾಮಹೇಶ್ವರ ಸೇವಾ ಟ್ರಸ್ಟ ಎ೦ಬ ದತ್ತಿ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಅಕಾರಣ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿಕೊ೦ಡರು. ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವಂತಹ ಕಾರಣಗಳಿಲ್ಲದ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಆತ್ಮಹತ್ಯಾ ಪ್ರಸಂಗಗಳು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ನಡೆದವು.
ಶ್ರೀ ರಾಮಚಂದ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಶ್ವರ ಭಾರತಿ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಸಲಹೆ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದ ಮೇರೆಗೆ ಕೇರಳದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಜ್ಯೋತಿಶಾಸ್ತ್ರ ಪಂಡಿತರಿಂದ ಅಷ್ಟಮಂಗಳ ಪ್ರಶ್ನೆ ಇಡಿಸಲಾಯಿತು. ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನದ ರೀತ್ಯ ಈ ದೇಗುಲ ನೂರಾರು ವರುಷಗಳಿಂದ ಅನಾಥವಾಗಿದ್ದು ಶಿಥಿಲಗೊ೦ಡಿತ್ತು. ಅದನ್ನು ಮೊದಲು ಶುದ್ಧೀಕರಣಗೊಳಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ದುಷ್ಟಶಕ್ತಿಗಳಿ೦ದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುವಿಕೆ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ಆಗತಕ್ಕದ್ದು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಮಾಡದೇ ಇರುವ ಕಾರಣ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಅವಘಡಗಳು ಸ೦ಭವಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಿರಬಹುದು. ಅಲ್ಲದೆ ಜ್ಯೋತಿಷಿಗಳು ಅರಣ್ಯದೊಳಗಿನ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಶಿಥಿಲಗೊ೦ಡ ದೇಗುಲಗಳ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕೆ೦ಬ ಬಲವಾದ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಇತ್ತರು. ಅವರ ನಿರ್ದೇಶನದಂತೆ ದೇಗುಲದ ಶುದ್ಧೀಕರಣ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳು ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ದೇವರು ಮತ್ತು ಪರಿವಾರ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಬಾಲಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯ ಆರ೦ಭಮಾಡಲಾಯಿತು. ಸದರಿ ಶ್ರೀ ಉಮಾಮಹೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸಿದವರು ಯಾರು ಮತ್ತು ಯಾವಾಗ ಎ೦ಬ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಾಗಿಲ್ಲವಾದರೂ ಸುತ್ತಲ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಾದ ಶಿಲಾಲೇಖಗಳಿ೦ದ ಈ ದೇಗುಲ ಸುಮಾರು 1000 -1100 ವರುಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದೆಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿರುತ್ತದೆ. ಹೊಸಗುಂದ ವನ್ನು ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನಾಗಿಸಿ ಸುಮಾರು 300 ವರುಷ ರಾಜ್ಯಭಾರ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ, ಹು೦ಚದಿ೦ದ ಬಂದ ಶಾ೦ತರ ರಾಜಮನೆತನ ದವರ ಆಳ್ವಿಕೆ ಇಲ್ಲಿತ್ತು ಎ೦ಬ ವಿಚಾರಗಳು ವಿದಿತವಾಗಿವೆ. ಈ ದೇಗುಲದ ತಳಪಾಯವು ಎರಡು ಬದಿ ಮಣ್ಣಿನೊಳಗೆ ಹೂತು ಹೋಗಿ ಶಿಥಿಲಗೊ೦ಡಿತ್ತು ಮತ್ತು ಬಿರುಕು ಬಿಟ್ಟಿತ್ತು. ಅಲ್ಲದೆ ದಕ್ಷಿಣದ ಗೋಡೆಯ ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಮರವೊ೦ದು ಬೆಳೆದು ದೇವಸ್ಥಾನ ಶಿಥಿಲಗೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು. ನಾವು ಶ್ರೀ ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ಧರ್ಮೊತ್ತಾನ ಟ್ರಸ್ಟಿನ ಪರಿಣತಿ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರ ಪಡೆದು ಹಳೆ ದೇಗುಲವನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿ, ಬಿಚ್ಚಿದ ಪ್ರತಿಯೊ೦ದು ಭಾಗಕ್ಕೂ ಸಂಖ್ಯೆ ಕೊಟ್ಟು ತಳಪಾಯವನ್ನು ಪುನರ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿದ್ದು, ಪುನರ್ ಜೋಡಣೆ ಕೆಲಸ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಹಳೆಯ ದೇಗುಲವನ್ನು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬಿಚ್ಚಿ, ಅದು ಹಿಂದೆ ಇದ್ದ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಪುನರ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿದ ಉದಾಹರಣೆ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಒ೦ದೆರಡು ಇರಬಹುದು . ಆದರೆ ನಾವು ಶ್ರೀ ಉಮಾಮಹೇಶ್ವರ ದೇಗುಲವನ್ನು ಅದರ ಹಿ೦ದಿನ ನಿರ್ಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ಅದೇ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಬಹಳ ಪರಿಶ್ರಮ ವಹಿಸಿ ಶಿಥಿಲಗೊಂಡಿದ್ದ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಪರಿಶ್ರಮದಿಂದ ಜೋಡಿಸಿ ಪುನರ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡುವ ಕಾರ್ಯ ನಡೆದಿದ್ದು, ಪೂರ್ಣಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ರಚನೆ, ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿಯೇ ಪ್ರಥಮ. ಪುರಾತನ ಐತಿಹ್ಯಗಳ ಪ್ರಕಾರ ದೇವಾಲಯ ಕಟ್ಟುವುದು ಪವಿತ್ರ ಕಾರ್ಯ. ಹಾಲಿ ಇರುವ ದೇಗುಲಗಳನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸುವುದು ಪುಣ್ಯಕಾರ್ಯ. ಆದರೆ ಶಿಥಿಲಗೊ೦ಡಿದ್ದ ದೇಗುಲಗಳ ಪುನರುತ್ಥಾನಗೊಳಿಸುವುದು ಪರಮ ಪವಿತ್ರ ಕಾರ್ಯ ಮತ್ತು ಅಪರೂಪವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಾಗುವ ಅವಕಾಶ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ 29 ರಾಜ್ಯಗಳ ಕನಿಷ್ಠ 100008 ಮಂದಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ ದೇಣಿಗೆ ನೀಡಿ ಈ ದೇಗುಲ ಪುನರುತ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಕೈ ಜೋಡಿಸಬೇಕು ಎ೦ಬುದು ನನ್ನ ಬಯಕೆ, ಈ ದೇವಾಲಯ ನಗರಿಯ ಪುನರ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿ, ಹೊಸಗುಂದವನ್ನು ಶಾ೦ತಿಯ ಧಾಮವನ್ನಾಗಿಸುವುದು ನನ್ನ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಭೇಟಿ ನೀಡಲೇಬೇಕಾದ ತಾಣವನ್ನಾಗಿಸಬೇಕು . ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಸ್ಥೆ ಉಳ್ಳವರು, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆಸಕ್ತಿ ಉಳ್ಳವರು ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಪ್ರಿಯರು ಮತ್ತು ಶಾಂತಿ ಬಯಸುವವರು - ಹೀಗೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಈ ತಾಣ ಪ್ರಿಯವಾಗಬೇಕು ಅನ್ನುವ ಇರಾದೆ ನನ್ನದು.
ಇಲ್ಲಿ ಭೇಟಿ ಕೊಡುವ ಎಲ್ಲರಿಗು ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಕೊಡುವುದರಿಂದ ಬಹುಶಃ ಅನಾದಿ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿ ರಕ್ತ ಹರಿಸಿದ ಮತ್ತು ಈ ಎಲ್ಲಾ ದೇಗುಲಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಮಹನೀಯರಿಗೆ ಆತ್ಮಶಾಂತಿ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಗಬಹುದು. ದೇವರಕಾಡು ಬಗ್ಗೆ:1100 ವರುಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯ ಸ್ಮಾರಕವಾದ ಶ್ರೀ ಉಮಾಮಹೇಶ್ವರ ದೇಗುಲವನ್ನು ಪುನರ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡುವ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಜನೆಯನ್ನು 2001 ರಲ್ಲಿ ಕೈಗೊ೦ಡ ನ೦ತರ ಒ೦ದು ದಿನ ನಾನು ಮತ್ತು ನನ್ನ ಪ್ರಕೃತಿ ಪ್ರಿಯ ಮಿತ್ರ ದೀಪಕ್ ಸಾಗರ್ (ರಾಜ್ಯ ಪರಿಸರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕ್ರತ) ಜೊತೆಗೆ ನಾನು ಹೊಸಗುಂದ ಕಾಡಿನ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಚಾರಣ ನಿರತನಾಗಿದ್ದಾಗ ಕಾಡಿನ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸನ್ನ ನಾರಾಯಣ, ಕಂಚಿ ಕಾಳಮ್ಮ ದೇಗುಲಗಲ ಶಿಥಿಲ ಭಾಗಗಳು ಇರುವುದು ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂತು. ಹೊಸಗುಂದದ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊ೦ಡು ನಾವು ತಿಳಿದುಕೊ೦ಡದ್ದೇನೆ೦ದರೆ, ಹಲವಾರು ದೇವಾಲಯಗಳ ಶಿಥಿಲತೆಯಿ೦ದಾಗಿ ಮತ್ತು ದೇವರ ಶಾಪದ ಭಯದಿಂದ ಈ ರಾಜಧಾನಿ ನಗರಿಯ ಪೂರ್ತಿ ಜನಸ೦ಖ್ಯೆ ಬೇರೆಡೆಗೆ ವಲಸೆ ಹೋಗಿರಬಹುದು. ನೂರಾರು ವರುಷಗಳ ಕಾಲ ಯಾರ ವಾಸವೂ ಇಲ್ಲದೆ ಇಲ್ಲಿ ದಟ್ಟ ಕಾಡು ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ! ಈ ಅರಣ್ಯ ತು೦ಬಾ ದಟ್ಟ ಕಾಡು ಆಗಿರುವುದರಿ೦ದ ಇದನ್ನು ದೇವರ ಸೃಷ್ಟಿ ಆಗಿರುವುದರಿ೦ದ ನಾವು ಇದನ್ನು ಸ೦ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಕಾಪಾಡಲು "ದೇವರ ಕಾಡು" ಎ೦ದು ಹೆಸರಿಸಲು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದೆವು. ಸರಕಾರೀ ದಾಖಲೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಆರುನೂರು ಎಕರೆ ವಿಸ್ತಾರದ ಈ ಕಾಡು ಕ೦ದಾಯ ಭೂಮಿ ಎ೦ತಲೇ ಇದೆ. ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆಗೆ ಇದನ್ನು ದೇವರ ಕಾಡು ಎ೦ದು ತಿರ್ಮಾನಿಸಲು ಅಧಿಕಾರವ್ಯಾಪ್ತಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿ೦ದ ನಾವು ಅಂದಿನ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲಾ ಉಸ್ತುವಾರಿ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀ ಕಾಗೋಡು ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ರನ್ನು ನಮ್ಮ ವಿನ೦ತಿಯೊ೦ದಿಗೆ ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದಾಗ ಅವರು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಸ್ಪಂದನೆ ನೀಡಿದರು. ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ಮೂಲಕ ಈ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ಮೋಜಣಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿದರು. ಸುಮಾರು ೩ ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ನಡೆದ ಈ ಮೋಜಣಿ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನಮ್ಮ ಶ್ರೀ ಉಮಾಮಹೇಶ್ವರ ಟ್ರಸ್ಟ್ ವತಿಯಿ೦ದ ಪ್ರಾಯೋಜಿಸಿ, ಅರಣ್ಯದ ಗಡಿಗುರುತುಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಅದೇ ಸ೦ದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು ಜಮುನಾಲಾಲ್ ಬಜಾಜ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತ ಪ್ರೊ: ಕಟಿಗೆಹಳ್ಳಿಮಠ ರವರು ಹೊಸಗುಂದಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಕಾಡಿನ ಜಿವವೈಧ್ಯತೆಯ ಸಮಗ್ರ ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ದಾಖಲೀಕರಣ ಮಾಡಬೇಕು ಎ೦ದು ಸಲಹೆಯಿತ್ತರು. ಈ ಸ೦ಬ೦ಧ ನಾವು ಆಗ ಕುವೆ೦ಪು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಉಪಕುಲಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಡಾ; ಹಿರೇಮಠ ರವರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದೆವು. ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಮಿತಿ ರಚನೆಯಾಯಿತು. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಸಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗದ ಪ್ರೊಫೆಸರುಗಳು, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಸ೦ಶೋಧನಾರ್ಥಿಗಳು ಈ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವಾರದ ಕೊನೆಗೆ, ನಾಲ್ಕುತಿ೦ಗಳ ಕಾಲ ಭೇಟಿ ಕೊಟ್ಟು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ೦ತೆ ನಾವು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟೆವು. ಅದರ೦ತೆ ಈ ತ೦ಡ ಸುಮಾರು 350 ಜಾತಿಯ ಗಿಡಮರಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು. ಇಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮರಗಳ ಪ್ರಾಯ ಸುಮಾರು 300-500 ವರ್ಷಗಳೆ೦ದು ಅ೦ದಾಜು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಒ೦ದು ಜಾತಿಯ ಮಾವಿನ ಮರ 650 ವರುಷ ಹಳೆಯದು! ನಾವು ಈ ಸ೦ಶೋಧನೆಯಿ೦ದ ದೊರಕಿದ ಸಸ್ಯಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಇತರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ 2002 ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿದೆವು.
ನನ್ನ ಆ೦ತರ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಉದ್ದೇಶವೆ೦ದರೆ ಈ ದೇವರಕಾಡು ಪರಿಸರ ಪ್ರೇಮಿಗಳ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸ೦ಶೋಧನೆಯ ತಾಣವಾಗಬೇಕು, ಇಲ್ಲಿನ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯದ ಉನ್ನತಿಯತ್ತ ಕ್ರಮವಹಿಸಬೇಕು ಎ೦ಬ ಆಲೋಚನೆ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಬಂತು. ಅದರ೦ತೆ ಈ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಹಾಕಲಾಗುವ ಶ್ರಮ ಸಾರ್ಥಕವಾಗಬೇಕೆ೦ಬ ಉದ್ದೇಶದಿ೦ದ, ಅದಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿ ನಶಿಸಿಹೋಗುತ್ತಿರುವ, ನಾಶವಾಗಿರುವ ಸಸ್ಯಸ೦ಕುಲಗಳ 108 ಜಾತಿಯ 108 ಸಸ್ಯಗಳ೦ತೆ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಜಾತಿಯ ಗಿಡಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಪ೦ಚವಾರ್ಷಿಕ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು! ಮೊದಲು ಮೊದಲಿಗೆ ನಮ್ಮ ಪರಿಣತ ಉಮೇಶ ಅಡಿಗರಿಗೆ ಹೊಸಹೊಸ ಗಿಡಗಳನ್ನು ಸ೦ಗ್ರಹಿಸಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸುವ ಕಾರ್ಯ ಸುಲಭಸಾಧ್ಯವೆ೦ದು ಅನಿಸಿತು. ಆದರೆ ಈ ವರುಷ ಅ೦ದರೆ ಯೋಜನೆಯ 3 ನೆಯ ವರುಷದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಸಸಿಗಳ ಹುಡುಕಾಟ ತು೦ಬ ಕಷ್ಟವೆನಿಸಿತು. ಮು೦ಬರುವ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಇದು ಹರ ಸಾಹಸ ಪಡಬೇಕಾದ ಕಾರ್ಯ ಎ೦ಬ ಅರಿವು ಇದೆ. ಏಕೆ೦ದರೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಜಾತಿಯ ಗಿಡಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವುದು ಕಷ್ಟಕರ ವಿಚಾರ. ನೆಟ್ಟ ಗಿಡಗಳ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಸ್ಯನಾಮ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಹೆಸರನ್ನು ಒಳಗೊ೦ಡ ಸೂಚೀಫಲಕವನ್ನು ಈ ಅರಣ್ಯಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ಕೊಡುವ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸುಲಭವಾಗಿ ಅರ್ಥವಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವ೦ತೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಆ೦ಗ್ಲ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಕುವ ಬಗ್ಗೆ ಶ್ರಮವಹಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ವರುಷ ನಾವು ನೆಟ್ಟ ಗಿಡಗಳ ಮೊನೋಗ್ರಾಪ್ (ಕಿರುಪರಿಚಯಪತ್ರ) ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಸ೦ಕುಲ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸುವ ಕಾರ್ಯ ಶುರು ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ. ಈ ದಾಖಲೆಗಳ ಗ್ರ೦ಥಾಲಯ ಅಧ್ಯಯನಶೀಲರಿಗೆ ಮತ್ತು ಸ೦ಶೋಧನಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಬಹಳ ಉಪಯುಕ್ತ. ಸ೦ಪನ್ಮೂಲದ ಕೊರತೆ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ನಮ್ಮ ಉದ್ದೇಶ ಈಡೇರಿಕೆ ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಳ೦ಬವಾಗಬಹುದು!ಮುಂಬರುವ ವರುಷಗಳಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕಿಗಳು,ಚಿಟ್ಟೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಡು ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವ ದಿಸೆಯಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ಹೂ ಬಿಡುವ೦ತಹ ಸಸ್ಯ ಪ್ರಬೇಧಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶೇಷ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಮಳೆ ಕೊಯ್ಲು :- ಹೊಸಗುಂದ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಲ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ದಟ್ಟ ಕಾಡು ಇದ್ದರೂ ಕೂಡ ಬೇಸಿಗೆಯ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿಗೂ ಕೂಡಾ ಪರದಾಡಬೇಕಾದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉ೦ಟಾಗುತ್ತಿದೆ ಎ೦ಬುದು ನ೦ಬಲಿಕ್ಕೇ ಅಸಾಧ್ಯವಾದ ಸಂಗತಿ! ಈ ವಿಷಯ ನನ್ನನ್ನು, ಈ ದಿಸೆಯಲ್ಲಿ ಜಲ ತಜ್ಞರಾದ ಶ್ರೀ ಪಡ್ರೆ, ಶಿವಾನ೦ದ ಕಳವೆ , ಕೆ.ವಿ. ಭಟ್ ಮುಂತಾದವರನ್ನು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಕರೆಸಿ ವಿಚಾರ ಸಂಕಿರಣ ನಡೆಸಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಅಗತ್ಯತೆ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಉಂಟು ಮಾಡುವ ಮತ್ತು ಜಾಗೃತಿ ಉ೦ಟುಮಾಡುವ ಕಾರ್ಯ ನಡೆಸುವ೦ತೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. ಮತ್ತೆ ಪುನಃ ಪ೦ಚವಾರ್ಷಿಕ ಯೋಜನೆ, ಕಳೆದ ತಿ೦ಗಳು 3 ನೆ ವರುಷದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನಡೆಯಿತು. ಮಳೆಕೊಯ್ಲು ಬಹಳ ಸರಳ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದು ತು೦ಬಾ ಸುಲಭ. ಇದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಖರ್ಚಿನ ಬಾಬ್ತು ಇಲ್ಲ, ಗರಿಷ್ಠ ಪ್ರಮಾಣದ ನೀರು ನಿಮ್ಮ ಜಮೀನಿನೊಳಗೆ ಇ೦ಗುವ೦ತೆ ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುವುದು ಅಷ್ಟೇ ! ಸರಳವಾದ ಬದು ಮತ್ತು ಕಣಿಯ ರಚನೆ ಇದನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಇದು ಕ್ಷಿಪ್ರ ಫಲಿತಾ೦ಶವನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನಮ್ಮ ದೇವಾಲಯದ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ನ ಪುಷ್ಕರಣಿ ಡಿಸೆ೦ಬರ-ಜನವರಿ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿಯೇ ಬತ್ತಿ ಹೋಗುತ್ತಿತ್ತು. ಮೊದಲ ವರುಷದ ತರಬೇತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ನ೦ತರ ನಾವು ದೇವಾಲಯದ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಇ೦ಗುಗು೦ಡಿ ಗಳನ್ನೂ ಮಾಡಿದೆವು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮ ಮುಂದಿನ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಪುಷ್ಕರಣಿಯಲ್ಲಿ ಆ ವರುಷದ ಮೇ ತಿ೦ಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕೊಳದಲ್ಲಿ ಸಮೃದ್ಧ ನೀರು ಇತ್ತು. ಮಳೆನೀರು ಕೊಯ್ಲು ಆರ೦ಭ ಮಾಡಿದ ಎರಡನೇ ವರ್ಷದ ತರುವಾಯ ಪುಷ್ಕರಣಿಯಲ್ಲಿ ಮಳೆಗಾಲ ಆರ೦ಭವಾಗುವ ತನಕವೂ ನೀರು ಇತ್ತು. ನನಗೆ ತಿಳಿದ ಮಾಹಿತಿಯ೦ತೆ, ಹೊಸಗುಂದ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ರೈತರು ಸುಮಾರು ಐವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಹಿ೦ದೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಎರಡು ಭತ್ತದ ಬೆಳೆ ತೆಗೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಇ೦ದಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಹೇಗಿದೆಯೆ೦ದರೆ, ನೀರಿನ ತೀವ್ರ ಅಭಾವದ ಕಾರಣ ಒಂದು ಬೆಳೆ ತೆಗೆಯುವುದು ಕೂಡ ದುಸ್ತರವೆನಿಸಿದೆ. ಗತ ಇತಿಹಾಸ ಮರುಕಳಿಸುವ೦ತೆ ಮಾಡುವುದು ನನ್ನ ಮನದಾಳದ ಕನಸು. ಹೊಸಗುಂದದ ಸುತ್ತಲ ಹನ್ನೊಂದು ಹಳ್ಳಿಗಳ ಗ್ರಾಮಗಳ ನಿವಾಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಮಳೆಕೊಯ್ಲಿನ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು, ಇದರ ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಉಪಯೋಗದ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವುದು ನಮ್ಮ ಅಪೇಕ್ಷೆ. ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್ ಈ ಊರಿನ ಜನರ ಸಹಭಾಗಿತ್ವ ಮತ್ತು ಸ್ಪಂದನೆ ಏನೂ ಸಾಲದು! ಬಹುಶ: ಇದು ಅತಿ ಸರಳ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಖರ್ಚಿನ ಬಾಬ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಜನರಲ್ಲಿ ಅನಾದರಣೆ ಇರಬಹುದು. ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಲ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಅದರಿ೦ದ ಬಂದಿರುವ ಫಲಿತಾ೦ಶದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಮು೦ಬರುವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಭಾಗದ ಜನರ ಸಕ್ರಿಯ ಸಹಕಾರ ನಮಗೆ ಸಿಗಬಹುದು ಎ೦ಬ ಆಶಾಭಾವನೆ ನಮ್ಮದು.

CMN SHASTRY SPEAKS

Mr.CMN SHASTRY, Working President of the Trust, speaking on his experiences and dreams about Temple Restoration work, conserving ecology through afforestation and creating awareness about Rain Water Harvesting.

TEMPLE RENOVATION

I hail from Puttur in South Kanara district. Because of my marriage from Sagar area, I got connected to this area. Even though there was no special instinct or experience prompting me to take up the restoration work, some of the happenings brought me to involve in this project.


* During late eighties I was looking for a farm to stay after my retirement. My sister in law selected and finalized the farm in Hosagunda on our behalf and we inspected the farm after it was bought and registered in our name ! It was in 1991.

* During the year 2000, one or two calves in our cattle shed died for no reason , female workers in the farm started going unconscious without any reason while working and got consciousness after couple of hours etc , these kind of unusual things started happening.

* My wife Smt.Shobha N.Shastry and my Sister-in-law Smt.Madhura Bhat requested famous Pundit and spiritual expert Sri Katte Parameshwar Bhat to visit the farm and give his advice. I was traveling in Europe, during his visit. I got a call from my wife saying that Sri Katte Parameshwar Bhat says that we should take up restoration of the abandoned shiva temple in the midst of forest adjacent to our farm and we are destined to do it .Without any second thought, instantly I said ‘Yes’. That’s how it all started.

On coming back from Europe, when I brought up this subject with neighbors, they told that as per the advise by Holy Guru Sri Sridhar Swamiji of Varadahalli, sagar , they should wait for somebody to come to take up this work and they saw " somebody " in me and came forward to support the cause.

* Immediate task was to organize installation of the " Shivaling " and restore the daily poojas , was done by getting the " narmada bana linga " from Narmada river . Everything was going on smoothly for nearly two years.

* All of a sudden many mishaps occurred. My father Shri.Cha.Mu.Eshwara Shastry coming to Hosagunda from Puttur for some religious function at temple was ran-over by a speeding truck on the way and died on spot. President of our registered charitable Trust specially formed for restoration of the temple committed suicide within a month for no reason, couple of other suicides in the village for no serious reason etc etc.,

* On the advise of Sri Sri Raghaveshwara Swamiji of Sri.Ramachandrapura Muth . " Ashta Mangala Prashna " was held with famous Astrologers from Kerala participating.
Through astrological science, it was revealed that when a temple is in a abandoned condition for hundreds of years, it should be first purified and made free from all evils before restarting it. In this case restarting being done without performing all those rituals could be the reason for all the mishaps .Also the Astrologers strongly advised to take up the restoration of various other temple ruins inside the forest. As per their direction, immediately purification rituals took place and make shift temples were constructed and pooja and worship for all the deities started.

Eventhogh we still don’t have record as to who and when the stone monument Sri Umamaheshwar Temple was built, the stone inscriptions found so far indicate that it would be around 1000 to 1100 year old. Stone inscriptions found here also mention that the Dynasty which ruled from Hosagunda as its capital for about 300 years originally came from Humcha from where Santara Dynasty had ruled the area.

* Because the foundation of this monument had sunk in two portions and cracks had developed, with the expertise and cooperation of Sri Dharmastala Dharmothana Trust entire temple was dismantled by numbering each and every part, foundation redone and reassembly work is going on

* There may be only one or two monuments in the world which are restored by totally dismantling and reassembling, but Sri Umamaheshwara temple restoration is first of its kind in the world because we are using the same material, even broken parts are joined meticulously and restored in totality

* According to ancient Scripts, building a new temple is considered to be holy , restoring an existing temple is considered to be very holy and restoring an abandoned ,ruined temple is considered to be extremely holy work and rare opportunity . Hence my wish is that at least 100008 people spread over from all the 29 states should participate and contribute for this restoration work , in rebuilding this temple city or " Devalaya Nagari "My wish and long term goal is to develop Hosagunda an "Abode of Peace " .It should be developed as " a must visit " place for everyone -for those who are religiously inclined , for those who are spiritually inclined , for those environment lovers, and also for those who want peace .

* Giving peace to every one who steps in here will perhaps bring peace to those who long ago shed the blood here, who built all these temples here.

REGARDING SACRED FOREST IN HOSAGUNDA
After initiating the restoration of about 1100 year old monument Sri Umamaheshwar Temple in 2001, one day, myself and my friend Mr Deepak Sagar ( Awardee - State Environment Award ) were trecking inside Hosagunda forest and found various ruins of many other temples such as Prasanna Narayana , Kanchi Kalamma etc deep inside the forest
With the background of history of Hosagunda in mind, we felt, because of various temple ruins, the entire population of this capital township must have migrated to other places for fear of God's wrath. With no inhabitants around for hundreds of years the entire place developed into a dense forest!

Because the forest so developed was God's own creation, we decided to conserve and protect it as " God's Forest " or " Sacred Grove "

The Government records still show this forest spread over 600 acres as revenue land. The forest dept did not have jurisdiction to declare it as God’s Forest , hence , we approached the then Minister in charge for Shimoga district Mr Kagodu Thimmappa with our request. He reciprocated positively and arranged for a survey of the forest by forest dept officials
Our Sri Umamaheshwara Seva Trust sponsored the survey which lasted for about 3 months and boundary for the forest was fixed.

Meanwhile well known Agriculture Scientist and winner of Jamnalal Bajaj Award Prof.Katigehallimath on his visit to Hosagunda suggested for a study and documentation on the flora and fauna of this forest. Dr. S.P.Hiremath , the then Vice Chanceller of Kuvempu University was approached. Under his guidance a committee was formed . Professors, students and research scholars from the Dept of Botany visited Hosagunda forest every week end for about 4 months. The Team identified more than 350 species of plants and trees. Many of the trees were estimated to be more than 300 to 500 year old, one particular mango tree was estimated to be 650 years old! Herbarium and other records were prepared and released at a function in Jan 2002.

My inner desire that this God’s Forest should become a place of study and research for students and environment lovers, made me to come up with the idea of enriching this forest with more bio diversity . In order to ensure that the effort put in is something worthwhile a five year plan was chalked out to plant endangered and extinct species of plants - 108 different species , each year different , from each species 108 saplings !

It was rather easy task for our expert Mr Umesh Adiga to collect and develop planting material in the first two years, this year it was quite difficult, in the coming years it would be a Herculean task for us to collect because it has to be other than those already planted.
Efforts are also being made to put boards alongside the plants planted with details of common name, botanical name in local language and English so that interested people visiting the forest can easily identify these rare species .

This year we have launched preparation of Monographs and Herbarium of all those species planted here. The library of this will help the researchers and eventually this place should develop in to a study and research centre . Shortage of resources may delay the things little bit!

Special care has been taken to plant some fruit and flower bearing plant and tree species so that in the coming years the forest can attract more birds and butterflies and also may be some wild animals!

RAIN WATER HARVESTING:
It is hard to believe that in spite of dense forests in and around Hosagunda , there is shortage of even drinking water in some villages around during summer ! This prompted me to invite experts in the field such as Sri Padre , Shivananda Kalave , K.V. Bhat etc to Hosagunda and arrange for workshop and training to local people on rain water harvesting.

Again a five year plan, third years program was held last month. Rain water harvesting is very simple to follow and implement, there are no big costs, only making sure that maximum amount of rain water is made to seep into your own land, that is it ! Making of simple bunds and trenches takes care of it!

And it gives instant result. For example the temple holy pond was drying up in Dec - Jan itself . After first years training program, we made couple of water sinking pits around the area, next summer the pond had water up to beginning of May . After second years rain water harvesting, last summer holy pond was bearing water upto the rainy season

I was told that around fifty years before, farmers at hosagunda village were having two crops of paddy , today the situation is that even for one crop there is shortage of water . My dream is to bring the lost glory back

AN ABODE OF PEACE

Hosagunda, a village in Sagar Taluk, Shimoga District of Karnataka has been the secondary capital of Shanthara Dynasty who ruled from Hosagunda from 11th century onwards for about 300 years (according to Mr.B.L.Rice, preface to Epigraphy, Karnataka edition, chapter 8, 1904). As per the stone inscriptions available in and around Hosagunda, the name of the first King was Bommarasa who ruled from 1132 AD onwards. But, however coins belonging to the age of Ganga Dynasty and land digging equipments belonging to New stone age found during one of the recent excavations at Hosagunda indicate that history of Hosagunda can date back to new stone age days.

For the reasons not known yet and for which research has to be done, the entire capital township of Hosagunda went to ruins and also the rich heritage and various temples situated there. This must have taken place about 600 years ago, because the last available stone inscription on the Hosagunda rulers dates back to 1320 AD and the gigantic trees of more than 600 years surrounding the temple area in Hosagunda may also be an indication for this estimation.

A small population comprising about 100 houses found today in Hosagunda are the ones who have come here on a resettlement package about 50-70 years ago, during Linkanamakki Dam construction. All that has been set by the present population are historic, monumental Sri Umamaheshwara Temple structure, remains of stone inscriptions, and idols of various other temples situated there and an evergreen forest of about 600 acres covering the entire capital township and Temple areas. Sri Umamaheshwara Temple has been lying abandoned in the middle of this forest without daily worship or pooja for more than hundreds of years.

Even though efforts for the restoration of the temple dates back to early 1980’s, the process got real momentum during May-2001 when Sri.CMN Shastry family brought “ Narmada Banalinga”(shivalinga) from Narmada river. The idol was installed at the empty Sanctum sanctorum with reverence and fervor. Sri.Jagadguru Shankaracharya Sri Sri Raghaveshwara Bharathi Mahaswamiji, Head of Sri.Ramachandrapura Mutt, performed the installation ceremony under the dharmic rituals by renowned Agama Shastra Pandit Sri.Katte Parameshwara Bhat, thousands of devotees witnessed this historical event. Sri.H.D,.Nagarajappa Gowda family and other locals, prominent historians and archeologists actively supported the program of restoration of the worship and pooja. The Charitable Trust called “Sri Uma Maheshwara Seva Trust” was formed and registered with Sri Sri.Raghaveshwara Bharati Mahaswamiji as the Chief Patron and Mr.CMN Shastry as the Managing Trustee.

With the immediate surrounding of the Temple getting cleaned up and daily religious rituals and poojas being restored, the temple with rick Kalyana Chalukya archeological splendor was made presentable to the general public.

Since then, with the active support of local people and guidance from the pontiff the trust has taken up various activities such as research on the area, Conservation of bio-diversity, botanical identification, social service and awareness building programs. Side by side, archeologists took up excavation work around the area and have unearthed many stone inscriptions, idols, foundation of old shrines date back to 1000 years such as Sri Kanchi Kalamma, Sri Prasanna Narayana, Sri Lakshmi Ganapathi and others.

The Trust has published a book on the history of Hosagunda, helped researchers to conduct detailed research and also sponsored a study of flora and fauna of Hosagunda forest area by department of Botany, Kuvempu University. It has taken up the matter with the State Govt. to declare 600 acres of valuable fragile forest area around the temple as a Sacred Forest (Devara Kadu). The trust held Astamangala Deva Prashnam to finalize the plan of reconstruction as per Astrological guidelines and to restore regular day to day rituals, annual festivals as per the guidelines. It has drawn up a detailed Master Plan for developing Hosagunda as an unique “Eco-Heritage-Spiritual Center”.

ಗತ ಇತಿಹಾಸದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆ

ಬೆ೦ಗಳೂರು-ಹೊನ್ನಾವರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ-206 ರಲ್ಲಿ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸಾಗರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಒ೦ದು ಪುಟ್ಟ ಗ್ರಾಮ ಹೊಸಗು೦ದ. ಇತಿಹಾಸದ ಕಾಲಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದ್ದ ಈ ಪುಟ್ಟ ಊರು ಶತಮಾನಗಳ ಹಿ೦ದೆ ನಮ್ಮ ನಾಡಿನ ಭವ್ಯ ಇತಿಹಾಸದ ಒ೦ದು ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು ಎ೦ಬ ವಿಚಾರ ಇತ್ತೀಚೆಗಷ್ಟೇ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬ೦ದಿದ್ದು, ಶತಮಾನಗಳಿ೦ದ ಅಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕ ಜನವಸತಿ ಇಲ್ಲದೆ ಹಸಿರ ವನರಾಶಿಯ ನಡುವೆ ಹುದುಗಿ ಹೋಗಿದ್ದ ಗತಕಾಲದ ಭವ್ಯ ಇತಿಹಾಸದ ಅನಾವರಣ ಅ೦ದಿನ ವೈಭವದ ಹಲಕೆಲವು ಕುರುಹುಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ೦ತೆ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಮನದಲ್ಲಿ ಹಲವು ವಿಸ್ಮಯಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.

ಕ್ರಿ.ಶ.11ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಹೊಸಗುಂದ ಅರಸೊತ್ತಿಗೆಯ ವೈಭವವನ್ನು ಕ೦ಡ ಭೂಭಾಗ. ಇಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ಹಲವು ಶಿಲಾಶಾಸನಗಳ ಅಧ್ಯಯನದಿ೦ದ ಮೊದಲನೆಯ ಬೋಮ್ಮರಸ (ಕ್ರಿ.ಶ.೧೧೫೨) ಲಚ್ಚಿಯಬ್ಬರಸಿ-ಕಾಲರಸ-ಬಾಲೆಯಮ್ಮ ವೆಗ್ಗದೆ (ಕ್ರಿ.ಶ.1215 -1220 ) ಬೀರರಸ (ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೧೬೪-೧೧೯೪) ಅಳಿಯ ಬೀರರಸ/ಹೊನ್ನಲದೇವಿ (ಕ್ರಿ.ಶ.1220 -1229 ) ಕುಮಾರ ಬೋಮ್ಮರಸ (ಕ್ರಿ.ಶ.1132 -1210 -129 ) ತಮ್ಮರಸ (ಕ್ರಿ.ಶ.1283 -1288 ) ಸೊಡ್ಡಲದೇವ (ಕ್ರಿ.ಶ 1288 -1302 ) ಕೋಟಿನಾಯಕ (ಕ್ರಿ.ಶ 1290 ,1300 ,1320 ) ಸೋಮೇನಾಯಕ ( ಕ್ರಿ.ಶ 1290 ,1320 - ಹೀಗೆ ಅರಸು ಪರ೦ಪರೆ ಇಲ್ಲಿ ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲ ಇತ್ತು ಎ೦ಬುದು ಬಿ.ಎಲ್. ರೈಸ್ ಅವರ ಸ೦ಪಾದಿಸಿದ ಎಪಿಗ್ರಫಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸ೦ಪುಟ 8 , 1904 ರಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾಗಿದೆ. ಈ ಅರಸರು ಹು೦ಚದ ಸಾ೦ತರಸರ ವ೦ಶಜರೆ೦ದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಾ೦ತರಸರು ಜೈನರಾಗಿದ್ದು, ಅವರು ಇಬ್ಭಾಗವಾಗಿ ಕಾರ್ಕಳ ಮತ್ತು ಮಂಗಳೂರು ಕಡೆಗೆ ಹೋದಾಗ ಅವರ ಅಧಿಕಾರಿ ವರ್ಗದವರು ಸಾಗರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಹೊಸಗು೦ದ ಹಾಗು ನಾಡಕಲಸಿಯಿ೦ದ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಎಲ್ಲ ಶಾಸನಗಳಲ್ಲೂ ಬಿಲ್ಲೇಶ್ವರ ದೇವರ ದಿವ್ಯಪಾದ ಪದ್ಮಾರಾಧಕರೆ೦ದು ಹೇಳಿಕೊ೦ಡಿದ್ದು ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತದೆ. ಇವರುಗಳ ಆಡಳಿತ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹೊಸಗು೦ದ ಇವರ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು.

ಹೊಸಗು೦ದದಲ್ಲಿ ಮಲ್ನಾಡ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಯವರು ನಡೆಸಿದ ಸರ್ವೆಕ್ಷನದಲ್ಲಿ ಗ೦ಗರ ಕಾಲದ ನಾಣ್ಯ ಹಾಗು ನೂತನ ಶಿಲಾಯುಗದ ಭೂಮಿ ಅಗೆತ ಮಾಡುವ ಆಯುಧಗಳು ಪತ್ತೆಯಾಗಿದ್ದು, ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಾಚೀನತೆ ನವಶಿಲಾಯುಗಕ್ಕಿ೦ತ ಹಿ೦ದಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಇರುವ ದೇವಾಲಯಗಳು ಕೂಡ ಭವ್ಯವಾದ ಕಲ್ಲಿನ ಕೆತ್ತನೆಯ ಕಲಾಶಿಲ್ಪಗಿ೦ದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಅ೦ದಿನ ಭವ್ಯ ಪರ೦ಪರೆಯ ಪ್ರತೀಕಗಳಾಗಿವೆ.

ಇಲ್ಲಿನ ಭವ್ಯಪರ೦ಪರೆಯನ್ನು ಮೆರೆಯುವ ದೇವಾಲಯಗಳು:-
ಶ್ರೀ ಉಮಾಮಹೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ: ಇದನ್ನು ಯಾವ ಅರಸ ಕಟ್ಟಿಸಿದ ಎ೦ಬ ಬಗ್ಗೆ ದಾಖಲೆಗಳು ದೊರೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಅದರ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಗು ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಷ್ಟಮಂಗಳ ಪ್ರಶ್ನೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿದುಬ೦ದ೦ತೆ ಇದು ಕ್ರಿ.ಷ.11 ನೆ ಶತಮಾನದ್ದೆ೦ದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. 21 ಮೀಟರು ಹಾಗು 19 ಮೀಟರು ಉದ್ದಗಲದ ವಿಸ್ತಾರದ ಈ ದೇಗುಲ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹಸಿರು ಕ್ಲೋರೈಸಿಸ್ಟ ಶಿಲೆ ಬಳಕೆಯಾಗಿದೆ. ರ೦ಗಮ೦ಟಪ, ಸಭಾಮ೦ಟಪ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಪಥ, ಗರ್ಭಗೃಹಗಳನ್ನು ಒಳಗೊ೦ಡಿದೆ. ಹೊರಭಾಗದ ಮಿಥುನ ಶಿಲ್ಪಗಳು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಪೌರಾಣಿಕ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಶ್ರೀ ಉಮಾಮಹೇಶ್ವರ ಹೊಸಗು೦ದದ ಮುಖ್ಯ ದೇವರಾಗಿದ್ದು ಈ ದೇಗುಲ ಹಲವು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯತೆಗಳಿ೦ದ ಕೂಡಿದೆ.

ಪರಿವಾರ ದೇವತೆಗಳು:-ಶ್ರೀ ಉಮಾಮಹೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯದ ಎದುರಿಗಿರುವ ಕ೦ಬನಾಗರ ಮಾದರಿಯ ಚಿಕ್ಕಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ವೀರಭದ್ರ ದೇವರು ಇತ್ತೆ೦ಬುದು ತಿಳಿದು ಬಂದಿದೆ. ಅದೇರೀತಿ ಶ್ರೀ ಗಣೇಶ, ಶ್ರೀ ಸುಬ್ರಮಣ್ಯ ಮತ್ತು ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ದಿನಿ ದೇವತೆಗಳ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯ ಇದ್ದುದು ಕೂಡ ತಿಳಿದು ಬಂದಿದೆ.
ಶ್ರೀ ಪ್ರಸನ್ನ ನಾರಾಯಣ ದೇವಾಲಯ:- ಶಿವಮೊಗ್ಗದ ಮಲ್ನಾಡ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಅಕಾಡೆಮಿಯವರು ನಡೆಸಿದ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣೆ ಸ೦ದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಪ್ರಸನ್ನ ನಾರಾಯಣ ಮೂರ್ತಿ ಲಭ್ಯವಿರುವುದು ಕ೦ಡುಬ೦ದಿದೆ.ಬೀರರಸ ಇದನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದ್ದ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಭೂದಾನ ಬಿಟ್ಟ ವಿವರಗಳ ದಾಖಲೆಯಿದೆ. ಕಾಲ ಕ್ರಿ.ಶ.1242 .
ಶ್ರೀ ಕ೦ಚಿ ಕಾಳಮ್ಮ ದೇವಾಲಯ:-ಕ್ರಿ.ಶ.1320 ರ ಶ್ರೀ ಹೊಯ್ಸಳ ಶ್ರೀ ವಿರಬಲ್ಲಾಲ ದೇವರಸನು ಹೊಸ್ಗು೦ದದ ಶ್ರೀ ಕ೦ಚಿಕಾ ದೇವಿಗೆ ಬಿಟ್ಟಿದಾನದ ವಿವರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊ೦ಡ ಶಾಸನದಿ೦ದ ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲಾಗಿದೆ.
ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮಿಗಣಪತಿ ದೇವಾಲಯ:-ಇದನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸಿದವರು ಯಾರೆ೦ಬುದು ದೃಡಪಟ್ಟಿರುವುದಿಲ್ಲ.
ಸ್ಥೂಲವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಹೊಸಗು೦ದ ಸುಮಾರು ಆರುನೂರು ವರುಷಗಳ ಕಾಲ ಜನವಸತಿ ಇಲ್ಲದೆ ದಟ್ಟಾರಣ್ಯದ ನಡುವೆ ಲೀನವಾಗಿ ಹುಡುಗಿ ಹೋಗಿತ್ತು. ಕುವೆ೦ಪು ವಿ.ವಿ. ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇಲ್ಲಿನ ಮರಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿ ಅವುಗಳ ವಯಸ್ಸು ೩೦೦ ರಿ೦ದ 600 ವರುಷಗಳೆ೦ದು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಭೂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದ ರಾಜವ೦ಶ ಅ೦ದಾಜು ಕ್ರಿ.ಶ..1400 ರ ವೇಳೆ ನಾಶವಾಗಿದ್ದು ಆ ನ೦ತರ ಈ ನಗರಿ ಇತಿಹಾಸದ ಕಾಲಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಆರುನೂರು ವರುಷಗಳ ಕಾಲ ಅಡಗಿತ್ತು.
ಇತ್ತೀಚಿನ 50 -70 ವರ್ಷಗಳ ಹಿ೦ದಿನಿ೦ದ ಈ ಊರಿನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಜನವಸತಿ ಆರ೦ಭವಾಗಿದ್ದು, ಗತ ಇತಿಹಾಸದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು ಒ೦ದೊ೦ದಾಗಿ ಅನಾವರಣಗೊ೦ಡಿರುತ್ತವೆ.